Portfolio’s, reflectie en de ziel van techniek
Het valt niet te ontkennen dat ik blij ben dat ik geen tentamens meer hoef te maken. In plaats daarvan mag ik nu volledig werken aan portfolio’s en reflecties. Voor veel mensen is dat juist het lastigste onderdeel van hun opleiding. Ze willen het liefst “hardcore” leren, feiten stampen en cijfers halen. Maar ik ben anders: ik leef op van filosoferen, reflecteren en het vormen van gedachten. En eerlijk is eerlijk, mijn cijfers zijn best hoog omdat ik de stof erg makkelijk in mij opneem en leer. Dit scheelt enorm.
Die houding komt grotendeels voort uit mijn carrière in de offshore. Op zee heb je geen vangnet. Problemen lossen zich niet vanzelf op, en het was nooit de vraag of er een probleem zou ontstaan, maar welk probleem zich vandaag zou aandienen. Daar, midden op zee, kon ik niet leunen op mijn kwalificaties alleen. Zoals Biesta het beschrijft: het leren gaat dan verder dan kwalificatie, het wordt socialisatie en subjectificatie. Je leert niet alleen iets, je wordt iemand.
Veel storingen kon je niet oplossen met alleen technische kennis. Je moest een gevoel ontwikkelen voor techniek, het aanvoelen, bijna alsof de machine een ziel heeft. Wie die ziel toelaat, begrijpt techniek en natuurkunde op een dieper niveau. Die manier van denken draag ik nog steeds mee.
Dat is tegelijk ook mijn valkuil. Hoe word je summatief beoordeeld als je bijna altijd een alternatieve oplossing hebt? Als een zogenaamd “fout” antwoord soms juist een andere waarheid spreekt? Juist daarom vind ik het schrijven en samenstellen van portfolio’s zo krachtig. Het laat zien wie ik ben, hoe ik denk, en waar mijn kracht ligt.
Gisteren hadden we een onbegeleide PP-bijeenkomst. Voor mij voelde dat als een verlichting. We zaten daar met z’n vieren en konden elkaar laten nadenken over ons handelen. Op sommige momenten werd het emotioneel, in de beste zin van het woord. Emoties markeerden voor mij de overgang van socialisatie naar subjectificatie: we leerden formatief met en van elkaar.
Wat er besproken is, blijft binnen die veilige ruimte. Wat ik wél wil delen, is dat iemand me complimenteerde met mijn schrijftalent. Dat raakte me. Ik ben trots dat ik dit mag doen: schrijven als vorm van leren, als middel om gezien te worden zonder daar actief naar te streven.
Terugkijkend op mijn tijd in de offshore besef ik dat ik altijd mijn eigen koers heb gevaren. Ik deed wat nodig was om een project draaiende te houden, met als doel: nul downtime. Doelgericht, maar soms blind voor mijn eigen groeikansen.
Gisteren besefte ik, door de vraag wat het schrijven mij eigenlijk heeft opgeleverd, dat ik nu beter zie waar ik zelf fouten maak. Dat ik in sommige lessen, met een leerling of collega, een andere keuze had kunnen maken. De groep noemde dat handelingsbekwaam.
Ik denk dat ze gelijk hebben. Ik ben er bijna.
VRAAK-reflectie
Variatie
Mijn leerproces kent vele vormen: van technisch redeneren op zee tot filosofisch schrijven aan land. Deze afwisseling maakt mijn ontwikkeling breed en levend.
Relevantie
Het schrijven van portfolio’s helpt mij te begrijpen wie ik ben als professional. Het sluit aan bij de werkelijkheid van het onderwijs, waar reflectie net zo belangrijk is als kennis.
Authenticiteit
De verhalen komen uit mijn eigen ervaring. Wat ik schrijf, is wie ik ben: iemand die techniek voelt, begrijpt en vertaalt naar betekenisvol handelen.
Actualiteit
In een tijd waarin onderwijs steeds meer data- en cijfergericht wordt, laat mijn ervaring zien dat menselijke vorming, Biesta’s subjectificatie, onmisbaar blijft.
Kwaliteit
Kwaliteit ligt voor mij niet in het perfecte antwoord, maar in het vermogen om te blijven leren, te blijven voelen en te blijven verbinden.