Start Polytechniek 2 (natuurkunde) #DO

Gepubliceerd op 2 september 2025 om 13:01

STARR - eerste blokuur poly2


SITUATIE
Altijd weer een beetje gespannen om met een nieuwe klas te starten. Bij ons zijn er vier opkomsten per jaar en dus niet één opkomst in bijvoorbeeld september. Vier opkomsten per jaar dus.
Deze klas had ik al eerder wiskunde (Polytechniek 1) gegeven. Dat ging erg goed: slimme leerlingen en ik kon het tempo redelijk snel opvoeren. En maar één herkansing! Niet verkeerd.

Gisteren is deze klas bij mij gestart met een herhaling wiskunde en vervolgens het onderwerp temperatuur en aggregatietoestanden. Een mooie overgang. Hoewel er zomerverlof en twee maanden NBCD-school tussen zaten, kende ik de leerlingen al persoonlijk en individueel. Daardoor kon ik mijn les goed voorbereiden.


TAAK
Ik had mij vooral voorgenomen het blokuur anders uit te voeren. Mijn doel was om het eerste lesuur theorie te geven via een PowerPoint-presentatie met leerdoelen, conceptcartoons, begripsvragen en een samenvatting. Dat had ik vooraf al klaar. Het tweede lesuur zou de werkplaats zijn, waarin de klas de vragen zelfstandig kon maken. Alles begeleid door een studiewijzer waarin precies stond wat we wanneer en op welke manier klassikaal of zelfstandig zouden doen.

Even terug in de tijd: ik gaf voorheen vooral les aan leerlingen die al een MBO-3 of MBO-4 diploma of HAVO hadden. Dat niveau van lesgeven lag dus rond niveau 3. Dat ging mij altijd goed af. Nu geef ik les op niveau 2, met leerlingen met een vmbo-basis of -kader achtergrond. Dat is echt andere koek! Ik ervaar dit als lastiger dan de vorige klassen. Vooral het doorvragen is moeilijk, omdat de leerlingen weinig tot geen reacties geven op mijn vragen.

Bij deze niveau-2 klassen blijkt dat veel onderwerpen en vakken voor het eerst worden behandeld. Dat is echt iets anders dan herhaling bij groepen met een diploma. Dat wist ik wel, maar ik werd er nu echt mee geconfronteerd. Dit was de reden dat ik koos voor een eerste lesuur theorie en een tweede lesuur werkplaats. Waarom toch zelfstandig werken? Omdat ze echt willen leren en het prettiger vinden om zelfstandig en begeleid bezig te zijn, in plaats van een spervuur aan vragen van mij te krijgen.

Wat ik vooral wilde bereiken: leerlingen activeren en ervoor zorgen dat ze natuurkunde niet meer stoffig vinden.
Mijn persoonlijke doel: een betere leraar worden, ook voor niveau-2 leerlingen.


ACTIE
Ik ben met deze taak aan de slag gegaan en heb de rollen van de leraar stap voor stap ingezet om de klas duidelijk te maken wat ik van hen verwachtte en wat zij van mij konden verwachten.

Ik begon voortvarend, maar merkte dat ik ze al kwijt was bij het eerste onderwerp: temperatuur. Ter plekke besloot ik dat, als ik al het theoretische deel in één lesuur zou proppen, ik ze kwijt zou raken in het tweede uur. Daarom besloot ik het hele blokuur te gebruiken voor de theorie. Doel: de leerlingen activeren en hen laten beseffen dat ze weer echt in de schoolbanken zitten, dat er weer les is en dat er toetsen komen die ze moeten halen.

Dat kon ook, omdat de twee daaropvolgende uren in het rooster zelfstudie-uren waren. Dit heb ik bewust toegepast; ik heb deze aanpak ook in mijn hoofdfase van mijn docenten gezien.


RESULTAAT
Het échte resultaat zie ik pas over een paar dagen, als ik het logboek kan inzien. Maar er is bij mijzelf al resultaat geboekt. Tijdens het lesgeven merkte ik dat de PowerPoint-presentatie mij enorm hielp om niet teveel af te dwalen van de lesstof. Tegelijkertijd leerde ik dat ik bepaalde details uit de reader niet heb meegenomen in mijn uitleg naar de klas.


REFLECTIE
Om toch alvast te reflecteren: ik moet scherper zijn op wat ik níet benoem. Een van mijn sterke punten is het koppelen van theorie aan praktijk. Daardoor krijgen mijn leerlingen meer inzicht en begrip. Maar ik weet ook dat mijn pragmatisme ertoe kan leiden dat ik afwijk van de theorie. Dat moet ik verbeteren. Een duidelijk leermoment voor mij.