Opstarten na de zomervakantie

Situatie
Na een zomer vol reflectie (en ja, ook regen) sta ik weer klaar voor het nieuwe schooljaar. Ik geef les aan mbo-studenten in een militaire context – studenten die graag doen, voelen, proberen. Vanaf komende week start ik met het vak elektrotechniek. Tegelijkertijd wil ik mijn lesvoorbereiding en reflectie naar een hoger plan tillen: gestructureerder, doelgerichter en beter afgestemd op de doelgroep. Dit doe ik onder andere door de inzet van AI, specifiek: ChatGPT Plus.

Taak
Mijn doel is tweeledig:

1. lesmateriaal ontwikkelen dat beter aansluit op de leerstijl en context van mijn studenten;

2. mijn eigen didactisch handelen zichtbaar en toetsbaar maken in mijn portfolio.

Daarbij experimenteer ik met de rol van AI als ondersteunende tool: bij het schrijven van uitleg, het genereren van werkvormen, het analyseren van lessen en zelfs het structureren van reflectie – zoals deze.

Actie

• ik gebruik de STAR-methode om wekelijks te reflecteren, in zowel formele (portfolio) als informele (blog) vorm;

• ik zet ChatGPT Plus in om mijn lesmateriaal scherper te maken en beter te laten aansluiten op de praktijkgerichte, zintuiglijke leerstijl van mijn doelgroep;

• ik test nieuwe werkvormen waarin AI een rol speelt, bijvoorbeeld als interactieve quizmaker of als meedenkende lesplanner;

• ik neem een les elektrotechniek op video op en laat deze analyseren door AI om feedback te krijgen op mijn didactisch handelen;

• ik documenteer mijn bevindingen via mijn weblog en gebruik dit ook als bron voor mijn afstudeerportfolio.

Verwacht resultaat (scenario’s)
Omdat ik nog aan de vooravond van deze aanpak sta, werk ik met scenario’s. Deze helpen mij om flexibel te blijven in mijn lesaanpak, zeker na een lange zomervakantie waarin studenten zich anders kunnen gedragen dan normaal.

Scenario 1 – de energiek terugkerende groep
De studenten komen energiek en nieuwsgierig terug na de vakantie. Ze zijn actief, stellen vragen en doen enthousiast mee. In dit geval kan ik vasthouden aan mijn geplande structuur, waarbij ik ruimte geef aan hun nieuwsgierigheid en mijn AI-gestuurde werkvormen direct kan uittesten in een open, actieve leeromgeving.

Scenario 2 – de passieve heropstart
De groep is traag op gang, weinig interactief, weinig focus. In dit scenario pas ik mijn werkvormen aan: korter, visueler, meer doen dan luisteren. Mijn didactische keuzes verschuiven dan naar activerende opdrachten, snelle praktijkdemo’s en herhaalde check-ins. AI kan mij hierbij helpen door snel extra oefeningen of alternatieve uitleg te genereren.

Scenario 3 – de impulsieve en onrustige start
Sommige studenten vertonen impulsief of storend gedrag. Ze zijn aanwezig, maar lastig bij de les te houden. Dit vraagt om pedagogische flexibiliteit en het loslaten van mijn planning wanneer nodig. Ik voorzie dan ruimte voor fysieke activiteiten, korte werkblokken en duidelijke kaders. Mijn uitdaging is dan om het lesdoel wél te behalen, maar op een alternatieve manier. AI kan ondersteunen door snel aangepaste lesvormen voor te stellen, afgestemd op het moment.

Reflectie
Door vooraf stil te staan bij verschillende scenario’s bereid ik mezelf mentaal en praktisch voor op wat komen gaat. AI is voor mij niet alleen een hulpmiddel in voorbereiding, maar ook een assistent ‘in het moment’ – zeker wanneer ik moet schakelen tussen werkvormen. De STAR-structuur helpt me om na elke les gestructureerd terug te kijken: wat werkte? wat niet? en waarom?

Mijn lesstart voelt daarom als meer dan een begin: het is het begin van een reeks experimenten waarin technologie, didactiek en menselijk inzicht samenkomen. De stroom is ingeschakeld – laat de spanning maar komen. (En hopelijk niet te letterlijk, ik heb mijn zekeringen wel gecontroleerd 😉).